W dzisiejszych czasach wielu rodzinom wydaje się, że czeki z wypłatami natychmiast wyparowują, ponieważ inflacja podnosi koszty artykułów spożywczych i paliwa, właściciele podnoszą czynsz, a rachunki za media wciąż rosną.
- Według wstępnych danych Eurostatu, europejskiej agencji statystycznej, w styczniu br. inflacja spadła trzeci miesiąc z rzędu.
- Oczekuje się, że roczna inflacja w strefie euro spadnie do 8,5% w kolejnych miesiącach. W grudniu 2022 r. inflacja ostatecznie spadła z dwucyfrowej wartości po tym, jak w październiku ub.r. wzrosła do najwyższego od 41 lat poziomu 11,1 proc.W listopadzie inflacja zaczęła spadać i została oszacowana na 10,1 proc.
Mimo że większość krajów strefy euro odnotowała spadek inflacji od szczytów z października 2022 r., siedem krajów utrzymuje się w styczniu na dwucyfrowym poziomie.
Nic nie wskazuje na poprawę kryzysu energetycznego, dopóki Zachód nie zniesie sankcji nałożonych na Moskwę w związku z inwazją na Ukrainę.
Belgijski premier Alexander De Croo ostrzegł, że Europa może stanąć w obliczu nawet 10 trudnych zim w wyniku impasu.
Państwa członkowskie Unii Europejskiej ponoszą w dużej mierze odpowiedzialność za swoją krajową dotychczasową politykę energetyczną. Nic dziwnego, że podejmują nadzwyczajne środki, które obciążają niekontrolowane już budżety rządowe.
Oto spojrzenie na to, co robią rządy na całym kontynencie, w celu ochrony konsumentów przed rosnącymi kosztami, nie myśląc o konsekwencjach jakie to działanie niesie na przyszłość dla gospodarek. Takie działania rządów historycznie związane były z gospodarką wojenną, ale obecnie w przypadku dzisiejszej „wojny zastępczej” na Ukrainie, działania państwa są przejściem do nowego wymiaru „kapitalizmu państwowego”, aby nie powiedzieć typowego socjalizmu.
Przed recesją (XXI w.) pojawiają się silne wydarzenia gospodarcze – dodruk pieniądza (QE po 2008r.) i sztuczne stymulowanie gospodarki za pomocą różnych tarcz ochronnych i transferów dodatkowego pieniądza do społeczeństwa. A jeśli już dajemy obywatelom i gospodarce sporo pieniędzy…..
Historia myśli ekonomicznej wskazuje, że skutecznym sposobem walki z recesją są konflikty zbrojne będące kołem wprowadzającym gospodarkę w strefę wzrostu za sprawą inwestycji w przemysł zbrojeniowy. Przykładem była wojna w Wietnamie, konflikt kubański, wojna w Kuwejcie, agresja w Iraku, arabska wiosna, Afganisatn i ostatnio konflikt na Ukrainie.7W
Wielka Brytania
- Kraj oferuje 400 funtów (457 euro) zniżki na rachunki za energię dla gospodarstw domowych w sześciu ratach od października do marca br.
- Sklepy i puby skorzystają z pomocy finansowej na rachunkach za energię po okresie sześciu miesięcy.
- Limit cen energii elektrycznej wprowadzony przez Truss i jej pierwszego kanclerza skarbu Kwasi Kwarteng został znacznie obniżony przez następcę Kwartenga, Jeremy’ego Hunta. Poczatkowo Truss powiedziała, że przeciętne gospodarstwo domowe w Wielkiej Brytanii „będzie płacić nie więcej niż 2500 funtów (2857 euro) rocznie przez każdy z następnych dwóch lat”, Hunt ograniczył tę gwarancję ceny energii tylko do kwietnia przyszłego b.r.
- Gospodarstwa domowe, które już z trudem wiążą koniec z końcem i otrzymały już świadczenia rządowe, otrzymają również jednorazową wypłatę „kosztów utrzymania”w wysokości 650 GBP (743 EUR).
- Emeryci otrzymali dodatkową płatność w wysokości 300 GBP (343 EUR) tej zimy.
- Osoby niepełnosprawne otrzymują zasiłek w wysokości 150 funtów(171 euro) na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania.
Włochy
- We wrześniu 2022 r. Włochy przedstawiły pakiet pomocy o wartości około 14 miliardów euro, aby chronić firmy i rodziny przed rosnącymi kosztami energii. Jest to uzupełnienie 52 miliardów euro przewidzianych w budżecie od stycznia 2022 r. na walkę z kryzysem związanym z rosnącymi kosztami życia.
- Rząd przedstawił również pomoc w wysokości 150 euro dla 22 milionów pracowników i emerytów z rocznym dochodem poniżej 20 000 euro.
- Włochy ogłosiły opodatkowanie przedsiębiorstw czerpiących zyski z wyższych cen energii.
Hiszpania
- Hiszpania opodatkowała spółki energetyczne czerpiące zyski ze wzrostu cen energii i wykorzystać zebrane pieniądze na pomoc swoim obywatelom w opłaceniu rachunków.
- Madryt obniżył podatek od wartości dodanej (VAT) na rachunki za energię z 21 procent do 10 procent, jednocześnie obniżając istniejący podatek od energii elektrycznej z 7 procent do 0,5 procent.
- Hiszpania obecnie egzekwuje roczny limit cen gazu, uzgodniony przez Komisję Europejską, co gwarantuje, że pozostaną one niższe niż średnia unijna 50 euro za megawatogodzinę.
- Kraj oferuje również jednorazową wypłatę w wysokości 200 euro dla obywateli, którzy zarabiają mniej niż 14 000 euro rocznie i nie otrzymują żadnych innych świadczeń.
Francja
- Francja oferuje również swoim obywatelom jednorazową płatność, aby pomóc im przetrwać trudne czasy, chociaż zaledwie 100 euro to znacznie mniej niż w Wielkiej Brytanii i we Włoszech.
- Paryż zintensyfikował swoją grę u źródła, dążąc do pełnej nacjonalizacji dostawcy energii EDF i zmuszając go do ograniczenia wzrostu cen hurtowych energii elektrycznej. Sprzedaż energii elektrycznej przez EDF po cenach niższych od kosztów wytwarzania możliwa jest za sprawą pokrycia różnicy przez budżet państwa.
- Rząd ograniczył wzrost cen prądu i gazu dla gospodarstw domowych do 15 procent w 2023 r. Średni miesięczny rachunek za energię w gospodarstwie domowym będzie kosztował dodatkowe 20-25 euro.
- Krajowy podatek od końcowego zużycia energii elektrycznej (TICFE) również został obniżony z 22,50 euro za megawatogodzinę do zaledwie 1 euro za megawatogodzinę dla gospodarstw domowych i 0,50 euro dla przedsiębiorstw.
Dania
- W czerwcu duńscy prawodawcy zgodzili się na pomoc pieniężną dla osób starszych na łączną kwotę 3,1 miliarda koron duńskich (417 milionów euro), w tym obniżkę opłat za energię elektryczną.
- Parlament zatwierdził również tak zwany „czek na ciepło” o wartości 2 miliardów koron duńskich (269 milionów euro), który zostanie wypłacony ponad 400 000 gospodarstw domowych dotkniętych rosnącymi rachunkami za energię.
Niemcy
- W czerwcu duńscy prawodawcy zgodzili się na pomoc pieniężną dla osób starszych na łączną kwotę 3,1 miliarda koron duńskich (417 milionów euro), w tym obniżkę opłat za energię elektryczną.
- Parlament zatwierdził również tak zwany „czek na ciepło” o wartości 2 miliardów koron duńskich (269 milionów euro), który zostanie wypłacony ponad 400 000 gospodarstw domowych dotkniętych rosnącymi rachunkami za energię.a
- Rząd niemiecki, który walczył o ograniczenie swojej silnej zależności od rosyjskiego gazu, zapłacił grudniowy miesięczny rachunek za gaz dla każdego gospodarstwa domowego oraz małej i średniej firmy w kraju. Jednorazowa płatność jest częścią dwuetapowego planu mającego na celu zabezpieczenie obywateli Niemiec przed rosnącymi rachunkami za energię.
- Środek został zatwierdzony przez powołaną przez rząd grupę ekspertów, którzy zalecili również ograniczenie wzrostu cen gazu i ogrzewania.
- Zgodnie z tym planem gospodarstwa domowe i małe i średnie firmy płaciłyby 0,12 euro za kilowatogodzinę za pierwsze 80 procent swoich rachunków za gaz przez 14 miesięcy od marca 2023 r., podczas gdy duże firmy płaciłyby 0,068 euro za kilowatogodzinę. dla pierwszych 70 procent przez 16 miesięcy od stycznia 2023 r.
- Niemcy zobowiązały się do obniżenia podatku VAT na gaz ziemny z 19 proc. do 7 proc. do końca marca 2024 r.
- 21 października niemiecki parlament zatwierdził fundusz ulg na gaz o wartości 200 miliardów euro, zaproponowany przez kanclerza Olafa Scholza, aby pomóc obywatelom w rosnących cenach energii. Pozwala to gospodarstwom domowym korzystać z pułapu cenowego w wysokości 80 procent ich zwykłej konsumpcji, począwszy od marca tego roku.
- Niemiecki rząd zaoferował również wszystkim podatnikom jednorazową zryczałtowaną cenę energii w wysokości 300 euro, przekazywaną im za pośrednictwem odcinka wypłaty pracodawcy.
- Rodziny otrzymujące alimenty otrzymają dodatkowe 100 euro na dziecko, a osoby korzystające z zasiłków otrzymają jednorazową wypłatę w wysokości 200 euro.
- Osoby korzystające z pomocy mieszkaniowej (socjalnej) otrzymali dopłatę w wysokości 270 euro.
- Kraj oferuje również dotowane bezpłatne bilety komunikacji miejskiej.
Holandia
- Od 1 listopada ceny energii elektrycznej i gazu w Holandii bzostały ograniczone dla wszystkich gospodarstw domowych w kraju, powracając do cen ze stycznia 2022 r. poniżej pewnego progu zużycia.
- Rząd holenderski oferował również oferuje równieżgospodarstwom domowym o niższych dochodach jednorazowy zasiłek energetyczny w wysokości 1300 euro.
- Wszystkie gospodarstwa domowe otrzymały zniżkę w wysokości 190 euro na rachunki za energię w listopadzie i grudniu ub. r.
- VAT na energię został obniżony z 21 proc. do 9 proc., a akcyza na benzynę i olej napędowy o 21 proc.
Grecja
- Od września ubiegłego roku Grecja przeznaczyła około 9 miliardów euro na dotacje energetyczne i inne środki finansowe, aby pomóc gospodarstwom domowym, firmom i rolnikom w opłaceniu rachunków za prąd i gaz.
- Dotacje mają zrekompensować około 90 proc. wzrostu miesięcznych rachunków za prąd dla gospodarstw domowych oraz małych i średnich firm.
Norwegia
- Zgodnie z planem wprowadzonym przez rząd w 2021 r., Norwegowie płacą w całości rachunki tylko wtedy, gdy ceny są niższe niż 70 koron (7 euro) za kWh.
Kiedy rachunki za energię przekroczą ten próg, rząd pokrywa 90 procent całości. Program ma obowiązywać co najmniej do marca 2023 r., z możliwością przedłużenia do końca b.r.
Bułgaria
- Bułgaria zatwierdziła w maju ub. r. pakiet 2 miliardów lewów (1 miliard euro) mający na celu ochronę firm i konsumentów o niskich dochodach przed gwałtownym wzrostem cen energii i żywności spowodowanym konfliktem na Ukrainie.
- Od lipca rząd oferuje również zniżkę w wysokości 0,25 lewa (0,13 euro) na litr benzyny, oleju napędowego i gazu płynnego oraz metanu do końca roku.
- Rząd na czas jeszcze nie określony zniósł akcyzę na gaz ziemny, energię elektryczną i metan.
Finlandia
- Rząd Finlandii obniżył podatek VAT na energię elektryczną do 10 procent z 24 procent w miesiącach zimowych, od grudnia 2022 r. do kwietnia 2023 r.
- Zaoferował sektorowi energetycznemu gwarancje płynności w wysokości do 10 miliardów euro, aby pomóc w zapobieganiu kryzysowi finansowemu. „Rządowy program to ostateczna opcja finansowania dla firm, którym w przeciwnym razie groziłaby niewypłacalność” – powiedziała premier Sanna Marin.
Węgry
- Węgry ograniczyły ceny detaliczne paliwa do 480 forintów (1,19 euro) za litr od listopada 2021roku, czyli znacznie poniżej obecnych cen rynkowych. Środek doprowadził do takiego wzrostu popytu, że rząd był zmuszony ograniczyć program rok później.
- Gwałtowny wzrost cen gazu i energii elektrycznej zmusił również rząd do ograniczenia wieloletniego limitu rachunków detalicznych za usługi komunalne, ustalając limit na poziomie średniego krajowego zużycia, z cenami rynkowymi powyżej tego poziomu.
- Węgry wprowadziły również zakaz eksportu paliw, a ostatnio poluzowały przepisy dotyczące pozyskiwania drewna, aby sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu na paliwa stałe, takie jak drewno opałowe.
Polska
- Polska ogłosiła obniżki podatków na energię, benzynę i podstawowe artykuły spożywcze, a także zasiłki pieniężne dla gospodarstw domowych. Przedłużyła również regulowane ceny gazu dla gospodarstw domowych i instytucji, takich jak szkoły i szpitale, do 2027 roku.
- W lipcu 2022 r. rząd zgodził się na jednorazową wypłatę 3 000 złotych (633 euro) dla gospodarstw domowych, aby pomóc w pokryciu rosnących kosztów węgla. Premier Mateusz Morawiecki powiedział, że całkowity koszt ograniczenia cen energii w Polsce sięgnie około 50 miliardów złotych (10,5 miliarda euro).
- Polski rząd zapowiedział również zamrożenie cen energii elektrycznej i gazu na 2023 rok na poziomie ubiegłorocznym, z limitem 2000 kilowatów na godzinę dla większości gospodarstw domowych w kraju. Rodziny z trojgiem lub większą liczbą dzieci oraz osoby niepełnosprawne będą miały wyższy próg.
- Istnieje również zachęta do oszczędzania energii: gospodarstwa domowe, które zmniejszą zużycie energii elektrycznej o 10 procent w 2023 roku w porównaniu z rokiem poprzednim, zostaną nagrodzone 10-procentową obniżką cen.
Rumunia
- Koalicyjny rząd Rumunii wdrożył program ograniczający rachunki za gaz i energię elektryczną dla gospodarstw domowych i innych użytkowników do określonych miesięcznych poziomów zużycia oraz rekompensujący różnicę dostawcom energii. Program ma obowiązywać do marca 2023 roku.
- Premier Nicolae Ciuca oszacował w lutym, że program wsparcia będzie kosztował około 14,5 miliarda lei (3 miliardy euro), ale analitycy spodziewają się teraz, że przekroczy on 10 miliardów euro.
Szwecja
- Szwecja przeznaczyła 6 miliardów szwedzkich koron (559 milionów euro) na rekompensaty dla gospodarstw domowych najbardziej dotkniętych wzrostem cen energii elektrycznej.
- Premier Magdalena Andersson powiedziała 3 września 2022r., że Szwecja zaoferuje firmom energetycznym kilkaset miliardów szwedzkich koron jako gwarancję płynności, aby pomóc uniknąć kryzysu finansowego po zamknięciu przez Gazprom gazociągu Nord Stream 1.